Vegetarisch gezond

Vegetarisme en gezondheid

Ik begin hier met te zeggen: laat je niet ‘bang praten’ dat je tekorten krijgt als je vegetarisch leeft. Onzin. Al eeuwen leven er in andere landen hele gemeenschappen vegetarisch ❯

“De mens kan bijna op alle soorten voedsel leven. De Inuit op de Noordpool eten zeehondenvet en mos. Indianen in Midden-Amerika eten bonen en maïs. De Masai in Afrika leven bijna uitsluitend van bloed en rauwe melk. Al die culturen hebben nauwelijks last van hart- en vaatziekten, suikerziekte of vetzucht. Er is maar een dieet dat in de laatste 100 jaar is ontstaan, dat mensen gegarandeerd ziek maakt. En dat is het Westerse dieet.”

Meerdere dagen per week vegetarisch
Als je eens een dagje zonder vlees eet zonder bewuste vervanging voor de voedingsstoffen, is dat geen probleem.
Als je meerdere dagen vegetarisch wilt eten, zul je je toch even in voedsel moeten verdiepen om gezond te blijven. Laat de waarschuwende teksten hieronder je niet afschrikken. Ook vleeseters zouden veel meer moeten verdiepen in gezond eten.

Luister vooral heel goed naar je lichaam!
Hou een eetboekje bij om te checken of je voldoende binnenkrijgt. Ook handig om terug te lezen wat er veranderd is als je je opeens slechter of beter gaat voelen. Vraag altijd advies aan arts of diëtist als je je onzeker voelt.
Er staat hier veel informatie, teveel om in één keer in je op te nemen. Kom daarom regelmatig even terug, zodat je alles goed kunt toepassen.

Belangrijke om mee te starten is de paragraaf hieronder; de combinaties van voedsel die een goede opname van eiwitten stimuleren.

Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid

De mythe van ADH’s
De ADH’s zijn niet voor iedereen hetzelfde. Er zijn verschillen tussen mannen, vrouwen, kinderen, leeftijdsgroepen en bijvoorbeeld conditie en activiteiten spelen een grote rol. Er worden wel richtlijnen gegeven, maar naar mate men meer ontdekt worden deze richtlijnen weer aangepast aan de nieuwe inzichten.

Everything is connected
Combinaties van bepaalde voedingsstoffen zorgen ervoor dat voedingsstoffen benut kunnen worden. Deze moeten vervolgens goed gekauwd worden, zodat spijsverteringsenzymen in de mond hun werk kunnen doen. Een goede darmflora is nodig om de voedingsstoffen op te kunnen nemen.
Zodra er een onderdeel ontbreekt zal dit gevolgen hebben voor de opname.

Wetenschappers zijn het vaak oneens
Wat het nog lastiger maakt is dat wetenschappers het over veel onderwerpen oneens zijn met elkaar. Lees daarom altijd zelf onderzoeken van voor- én tegenstanders. Onderzoek niet om je eigen gelijk te krijgen 😉 Onderzoek hoe onafhankelijk de onderzoeker is en op hoeveel mensen getest onder de juiste condities. Helaas zul je meestal geen eenduidig antwoord vinden, dus trek je eigen conclusie.

Eiwitten ofwel proteïne

Hoeveel eiwitten hebben we nodig?
De ADH’s voor eiwitten zijn persoonsgebonden. Grofweg wordt nu 0.8 g eiwit per kg lichaamsgewicht aanbevolen aan mensen die niet actief bezig zijn.
De verhouding tussen koolhydraten, eiwitten en vetten is voor iedereen verschillend. Grofweg, als al het andere klopt 😉 kun je zeggen dat als je vaak ‘lekkere trek’ hebt, je te veel koolhydraten nuttigt. Als je je vaak ‘suf’ voelt, eet je misschien te veel eiwitten.

Is plantaardig even goed als dierlijk eiwit?
Uit de mond van een vegetariër klinkt het gek, het antwoord nee als je zomaar bonen met vlees vergelijkt. Maar lees verder 😉

Everything is connected
Eiwitten bestaan namelijk uit 22 essentiële aminozuren. Negen daarvan maakt de mens niet zelf aan en moeten dus via het voedsel verkregen worden. Voor de opbouw van lichaamseiwit is het erg belangrijk dat die aminozuren in de juiste hoeveelheden en onderlinge verhouding worden genuttigd. Of het nou dierlijk of plantaardig eiwit is; ontbreekt er iets, dan kan de opbouw van lichaamseiwit niet plaatsvinden en is het eiwit ‘nutteloos’.

Voedingseiwit wordt meer of minder benut door de juiste samenstelling de essentiële aminozuren.
Eiwit van een ei en melk bevat alle essentiële aminozuren en ook nog in de juiste verhouding.
Vleeseiwit heeft een tekort aan tryptofaan, daardoor is de onderlinge verhouding ongunstiger om benut te worden.
Graaneiwit heeft een tekort aan lysine en is daarom weer minder dan vleeseiwit.
Peulvruchten hebben een tekort aan methionine en cystine.
Sojabonen zijn een uitzondering. Het bevat per gram meer eiwit dan vlees en dat eiwit is van dezelfde kwaliteit als vlees.
Noten en paddenstoelen bevatten ook veel eiwitten. De verhouding hiervan weet ik niet.

Granen en peulvruchten combinatie is gelijkwaardig
Wanneer 2 delen granen en 1 deel peulvruchten tijdens dezelfde maaltijd worden gebruikt is plantaardig eiwit gelijkwaardig aan vlees eiwit. Probeer eens brood van granen met sojameel.

Gebruik ook de andere volwaardige combinaties hiernaast.

Wees gerust; over het algemeen eten we in Nederland veel meer eiwit dan nodig. Vegetariërs en zeker veganisten, hebben meer eiwit nodig om alle essentiële aminozuren binnen te krijgen.
Teveel eiwit dient als brandstof, waar we op andere manieren over het algemeen al genoeg van krijgen. Te hoge eiwitconsumptie kan zorgen voor een slechte nierfunctie.
Te weinig moet je ook voorkomen. Tip: kijk naar je lichaam. Genezen je wondjes minder snel dan eerder? Controleer dan of je wel genoeg nuttige eiwitten binnenkrijgt.

Combinaties voor volwaardig eiwitsamenstelling

Als je verschillende bronnen van eiwitleveranciers combineert, krijg je een gezonde eiwitsamenstelling. De combinatie zorgt ervoor dat de eiwitten goed door het lichaam worden opgenomen.

Granen eet je met melkproducten

Bijvoorbeeld:
Muesli met yoghurt.
Havermout met melk.
Seitan met eieren, kaas, room, mayonnaise of yoghurt.
Quiche met deeg van volkoren meel, met ei of melk in de vulling.
Volkorenpasta met saus van melkproducten.

Granen eet je met peulvruchten

Bijvoorbeeld:
Rijst met linzen.
Rijst met tofu.
Roggebrood met groene linzen.
Bulgur met bruine bonen.
Haver met kikkererwten.
Seitan met tofu of sojamelk.

Peulvruchten eet je met melkproducten

Bijvoorbeeld:
Witte bonen met kaas.
Linzen met yoghurt.

Noten of zaden eet je met melkproducten

Bijvoorbeeld:
Noten en zaden met muesli en yoghurt.

Noten eet je met peulvruchten

Bijvoorbeeld:
Cashewnoten met kikkererwten
Gemengde noten met pinda’s.

Aardappelen eet je met melkproducten

Bijvoorbeeld:
Aardappelsalade met yoghurtdressing.
Aardappelen, bloemkool met bloemkoolsaus.

Noten weetjes

Gebruik ongebrande noten.
De voedingsstoffen van gebrande noten zijn door de hoge temperatuur nagenoeg verdwenen. Je eet ze dan alleen nog voor de smaak.

Noten groeien aan bomen. Het zijn droge vruchten, omhuld door een vruchtwand.
Pinda’s zijn geen noten, maar peulvruchten. Ze smaken en zien eruit als noten maar de vrucht groeit in een peul.
Amandelen zijn officieel fruit ofwel het zaad uit een vrucht.
Een walnoot is ook geen noot, maar een steenvrucht.
Toch worden ze allemaal vanwege hun eigenschappen tot noten gerekend.

Gezonde noten: blanke amandelen, cashewnoten, hazelnoten, macadamianoten, paranoten, pistachenoten, walnoten, pompoenpitten en zonnebloempitten.

Bonen, zaden, noten en granen weken

Moeilijk verteerbare eiwitten zoals gluten zijn dan gemakkelijker te verteren. Bovendien gaat het gehalte vitaminen omhoog en wordt het fytinezuur geneutraliseerd.

Zijn fytinezuren ongezond?
In tegenstelling tot eerdere onderzoeken, blijkt nu dat een grote inname van fytinezuren alleen slecht is voor mensen die een lange periode te weinig goede voedingsstoffen hebben gegeten.
Fytinezuren zijn een antioxidant en beschermen tegen kanker en aderverkalking.

Bedoelt voor de voortplanting
Bonen, zaden, noten en granen zijn bedoelt voor de voortplanting; bedoelt om nieuwe plantjes worden.
Rond bonen, noten, zaden en granen zit een slim ‘beschermlaagje’. Handig, want vogels en insecten vinden dat laagje ook bitter en zorgt ervoor dat het zaadje niet ontkiemt in droge tijden. Pas als het gaat regenen, verdwijnt het vliesje, zodat het zaadje kan ontkiemen.

Voor sommige mensen is dit laagje moeilijk te verteren en krijgen buikpijn en een opgeblazen gevoel.

Wil je bonen, zaden, noten en granen weken?

Noten en zaden weken

Alleen in rauwe noten en zaden zitten alle belangrijke voedingsstoffen.
Week noten en zaden in vers water. Voeg eventueel wat drupjes citroensap of appelazijn aan het water toe, maar dat hoeft niet. Spoel goed af in een zeef.
Tip: als je meerdere soorten tegelijk gaat weken, neem dan verschillende schaaltjes ivm de verschillen in weektijd. Giet er water bij tot ze helemaal onderstaan. Weken duurt van 20 minuten tot max. 12 uur.

Het drogen van noten is een ‘gedoe’ en kost energie. Maar ze worden zo wel knapperig 😉 Zijn zachte noten geen probleem voor je? Droog ze dan op een schone doek boven de kachel, ze zijn zo ongeveer 3 dagen houdbaar.

Bonen weken

Bonen week je met ruim water. Zet bonen maximaal 24 uur in de week. Dat is per soort verschillend, volg de aanwijzingen op het pak. Spoel ze tussendoor 1x af en ververs het water. Hoe langer geweekt, hoe korter de kooktijd.
Spoel ze na het weken af in een zeef of vergiet.

Granen weken of fermenteren

Het deeg van je zelfgemaakte brood, beslag en pap laat je minstens 7 uur weken. Zuurdezembrood is nog beter verteerbaar.

Met gluten
Haver, tarwe, gerst en rogge bevatten gluten die na 7 uur weken voor het grootste deel geneutraliseerd zijn.
Haver bevat overigens weinig gluten, maar erg veel fytaten. Voeg bij 9 delen havermout, 1 deel spelt, rogge of boekweit toe om dat af te breken. Voeg ook wat vet toe zodat de mineralen goed opgenomen worden. Bijvoorbeeld ongeraffineerde olie of boter.
Zonder gluten
Rijst en gierst hoeven niet persé geweekt, maak lang stoven is dan wel belangrijk. Gebruik daarvoor een hooikist of rol de pan in een dekbed.
Ook al bevat boekweit en quinoa geen gluten, je kunt ze weken om de fytaten te neutraliseren.

Granen vervangen
Als je minder granen wilt eten, maak dan eens pap van geweekte boekweit en vervang tarwebloem door amandelmeel.
Omdat kokosmeel wat droger deeg geeft, kun je het beter mengen met bijvoorbeeld amandelmeel. Kokosmeel bevat namelijk veel vezels.
Je kent ze vast wel, van die ‘gezonde-snoep-koekjes’ van sesamzaad. Van zaden kun je gemakkelijk crackers maken; van sesamzaad en lijnzaad, mjom!

Vitamine B12

Dat vitamine B12 alleen in vlees zit is feitelijk onjuist. Het zijn bacteriën die voedingsstoffen omzetten in vitamine B12. Deze bacteriën leven in goede gezonde aarde (door bodemleven als wormen) en in ieder dier, dus ook de mens.

Wat het verwarrend maakt
B12 kan alleen in het begin van het verteringsstelsel worden opgenomen; door de dunne darm. Deze bacteriën produceren bij de meeste dieren B12 in de eerste maag, dus kan het direct daarna worden opgenomen. Bij de mens wordt de B12 pas aangemaakt in de dikke darm. Daar kan het dus niet meer worden opgenomen.

Een gezonde darmflora is noodzakelijk om B12 op te kunnen nemen
Veel mensen hebben een slechte darmflora door het gebruik van tabak, teveel alcohol, antibiotica en ongezond eten. Dit verklaart waarom veel vlees-eters lijden aan een tekort. Vitamine B12 tekort ontstaat niet door geen vlees eten, maar door de slechte productie van verteringsenzymen in de maag en een verstoorde opname door de darmen.

Mensen hebben maar weinig B12 nodig; 1 microgram per dag. Teveel aangemaakte B12 wordt opgeslagen in de nieren en de lever en dient als ‘voorraadpot’. Hoe meer je tot je neemt, hoe minder opgenomen zal worden.

Als je gevarieerd eet moet je dus behoorlijk je best doen om een tekort te krijgen.

Zuivel en eieren

Vegetariërs kunnen door zuivel en eieren te gebruiken in de vitamine B12 behoefte voorzien. Veganisten vullen B12 aan met een supplement.

• Vitamine E inname lijkt de opname van B12 te vergemakkelijken.
• Spirulina remt de B12 opname.
• Teveel vitamine B12 zou mogelijk een tekort aan foliumzuur kunnen doen ontstaan. Verder zijn er geen nadelige effecten bekend van een hoge vitamine B12-inname.
• B12 werkt en wordt beter opgenomen in combinatie met vitamine B11 ofwel foliumzuur.
• B12 zit in de eidooier.

Door de achteruitgang van het bodemleven in de huidige land en tuinbouw bevat voeding minder B12. Dieren krijgen zelfs extra vitamine B12 supplementen toegediend.

Pas op voor ‘nep’ vitamine B12 in planten

Alleen dierlijke producten zoals vlees, vis, melk en eieren zijn rijk aan de in wateroplosbare vitamine B12 of cobalamine.
In sommige planten, algen en zeewieren komt een stof voor die op vitamine B12 lijkt. Volgens de laatste onderzoeken zijn deze stof inactief als vitamine. Spirulina B12 kan misleidend zijn, omdat het lijkt alsof in je bloed de B12-concentratie goed is. Laat eens in het jaar je B12 controleren via een bloedtest.

Vitamine D en calcium opname

Vitamine D is nodig om calcium uit de voeding in het lichaam op te nemen.

We krijgen vitamine D voornamelijk via zonlicht. Tip: vitamine D wordt aangemaakt via je huid, zolang je schaduw in het zonlicht, korter is dan jij. Tussen maart en september.
Vitamine D zit verder in vette vis en roomboter. In Nederland wordt dierlijke vitamine D toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten.

Verklaring huidige tekorten
Vitamine D wordt opgeslagen in de vetcellen. Vroeger at men vanaf de lente tot eind zomer veel omdat er meer voedsel voorradig was. In de herfst en winter, als de zon hier niet krachtig genoeg meer is om vitamine D te maken, teerden de mensen op hun vet. Daardoor kregen ze in de winter vitamine D. Dat ‘eigen vet in de winter verbruiken’ gebeurd niet meer, waardoor veel Nederlanders lijden aan een tekort.

D2 wordt wel eens de ‘minder actieve’ soort genoemd. Het zit in vis en krill olie, maar ook in bijvoorbeeld alfalfa, taugé en eieren.
D3 is de vorm van vitamine D die je lichaam aanmaakt na blootstelling aan de zon. D3 is gemakkelijker op te nemen voor het lichaam dan D2.

Vegetarische vitamine D supplementen zijn meestal vitamine D2, ergocalciferol.

Vitamine D3 uit nachtschade
De meningen zijn ook hierover verdeeld, maar ik stip het even aan in verband met calcium opname.
Er is een theorie die zegt dat vitamine D3 dat zich in aardappelen, paprika, aubergine, tomaten en pepers bevindt, de opname van calcium, waar vitamine D mee samenwerkt, tegenhoudt. Calcium, zo zegt deze theorie, wordt daardoor niet in de botten opgenomen, maar in ons weefsel. Dit zou artritis en gewrichtspijn veroorzaken.

Anderen denken dat dit wordt veroorzaakt door de giftige eigenschappen van deze planten, bijvoorbeeld alkaline. Heb je last? Laat deze voedingsmiddelen dan een paar weken uit je menu en dan merk je wel of het verbetering geeft.

Ijzer

Alhoewel er veel ijzer, ofwel non-heemijzer, in peulvruchten en granen zit, is de opname ervan niet zo efficiënt als het heemijzer bij vlees. Een tekort kun je herkennen aan vermoeidheid, bleke huid, rusteloze benen en snel buiten adem zijn.

Voor vegetariërs is dit geen enkel probleem. Eet iets met vitamine C bij je maaltijd. Dit bevordert de opname van ijzer en voorkomt ijzertekort.

Ijzer zit in:

• Groente. Vooral groene bladgroente, zoals spinazie, andijvie en sla.
• Volkoren graanproducten, zoals volkorenbrood, volkoren ontbijtgranen, volkoren couscous, bulgur, zilvervliesrijst en volkorenpasta.
• Seitan.
• Aardappelen.

Rabarber, druiven, rode wijn, koffie, groene en zwarte thee bemoeilijken de opname van ijzer.

Tips vitamine C

• Vitamine C is oplosbaar in water. Kook water voor en kook groente kort en in weinig water.
• Verdwijnt door verhitting en zonlicht.
• Snij, pers en pureer zo weinig mogelijk en vlak voor het genuttigd wordt.
• Alhoewel teveel wordt uitgeplast, kan teveel wel schadelijk zijn.

Vitamine C gemiddeld per 100 gram

• Rozenbottel 560 mg.
• Rode paprika 190 mg rauw.
• Peterselie 130 mg ( maar eet maar eens 100 gram ;)).
• Witlof 112 mg.
• Kiwi 98 mg.
• Broccoli 90 mg rauw, 75 mg gekookt.
• Spruitjes 80 mg gekookt.
• Aardbeien 60 mg.
• Sinaasappel 50 mg.
• Boerenkool 100 mg rauw, 40 mg gekookt.

Bloemkool, meloen vooral Cantaloupe, knoflook, passievrucht, spinazie, mango, grapefruit en frambozen bevatten ook veel vitamine C.

Gebruik gebufferde vitamine C supplementen
Gebruik als je een vitamine C supplement slikt, gebufferde vitamine C in de vorm van calcium- of magnesium ascorbaat. De gewone vitamine C van ascorbinezuur onttrekt mineralen uit het lichaam en is bovendien niet goed voor je maag.

Omega 3 linoleenzuur en omega 6 linoolzuur

Een ingewikkeld verhaal waar je niet al te moeilijk over moet doen. Via het gangbare westerse dieet krijgen we in elk geval teveel van omega 6 en omega 9 binnen. Vooral de verhouding omega 6 en 3 zijn belangrijk. Over de ‘juiste verhouding’ is men het oneens en deze wordt soms bijgesteld en ligt nu tussen de 1:1 en 4:1. Bij veel Nederlanders ligt deze verhouding tussen 10:1 en 30:1.

Het teveel aan omega 6 is te wijten aan de bewerkte sojaolie, zonnebloemolie, koolzaadolie en maïsolie dat in veel voedsel verwerkt zit. Omega 9 maakt het lichaam zelf aan, door onverzadigde vetten in ons lichaam te gebruiken.

Ook bij een vegetariër kan door de plantaardige voeding het omega 6 verhogen en een tekort ontstaan aan omega 3.

Eet in elk geval per dag 1 ei of 35 gram walnoten, zeker een halve eetlepel ongeraffineerde lijnzaadolie of 3 el ongeraffineerde zaadolie, dan komt het helemaal goed.
Eet wat noten in plaats van chips, doe wat ongeraffineerde lijnzaad (olie) door je eten en eet groene bladgroenten.
Maak salades aan met ongeraffineerde olie van walnoten, tarwekiemen, hennepzaad, raapzaad, lijnzaad en olijven.
Let op: als je ongeraffineerde olie verhit, gaan de goede stoffen verloren. Niet iedere olie kan dezelfde temperatuur verdragen.

In welke groente zit veel calcium?

Calcium zit in:

• Brocoli.
• Kolen.
• Bladgroenten als spinazie.
• Tuin- en waterkers.
• Kruiden zoals bieslook.

Verder zit calcium in melk, melkproducten, kaas, noten (vooral amandelen), sesamzaad en peulvruchten.

Cola en geraffineerde suiker dragen in hoge mate bij aan het ontstaan van osteoporose. Dit komt omdat ze je lichaam verzuren. De fosforzuren en de cafeïne die erin zitten ontkalken de botten en bemoeilijken het opnemen van calcium en magnesium.

Veel te veel fosfor
Teveel fosfor is van invloed op de schildklier waardoor calcium aan de botten wordt onttrokken en vitamine D z’n werk niet kan doen. Hierdoor wordt calcium in het spijsverteringskanaal niet meer goed opgenomen.
Fosfor krijgen we binnen via volkoren producten, eieren, zuivelproducten, vlees, vis. De goede verhouding is 1:1. Door overmatige vlees en zuivelconsumptie krijgen we gemiddeld tot wel 4 keer zo veel fosfor binnen als calcium.

Gebruik geen calciumsupplementen boven 500 milligram
Dit geldt niet voor calcium uit voeding! Onderzoek lijkt aan te wijzingen dat dagelijks gebruik van calciumsupplementen met meer dan 500 milligram ervoor zorgt dat het risico op hart- en vaatziekten toeneemt.

Magnesium net zo belangrijk voor de botten

Voedingsmiddelen rijk aan magnesium:

• Bladgroenten en zeewier.
• Pompoenzaad.
• Cashewnoten ongebrand.
• Linzen en kikkererwten.
• Advocado.
• Vijgen.
• Bananen.
• Haver.
• Raw chocolade.
• Amandelen ongebrand.

Plantaardige calcium

Sommige groenten, noten, zaden en bessen bevatten goed opneembare calcium. Doordat planten veel minder calcium bevatten dan zuivelproducten, zou je denken dat je via plantaardig eten niet genoeg calcium binnenkrijgt.

Toch is dat niet zo, omdat calcium uit plantaardige bronnen beter wordt opgenomen. Eiwitrijke voeding op basis van vlees of zuivel maken het moeilijk om calcium op te nemen.
Uit een onderzoek van de Harvast Medical School blijkt dat van de 120.000 vrouwen die gedurende 12 jaren werden gevolgd, dat bij vrouwen die minimaal twee glazen melk per dag dronken, 45% meer heupfracturen voorkwamen vergeleken met de andere deelnemers.

Het is wel belangrijk dat je kiest voor ongeraffineerde voeding.

Wat is geraffineerde voeding?

Geraffineerde voeding is voedsel dat bewerkt is. Zoals wit meel in plaats van het volkorenmeel of witte suiker en zout. Bij het raffineren gaan veel tot alle belangrijke mineralen en vitaminen verloren.

Aan bewerkt voedsel wordt teveel suiker, zout, ongezonde vetten, conserveermiddelen en andere hulpstoffen (additieven) toegevoegd.

In je spijsverteringskanaal leven micro-organismen die niet kunnen leven van geraffineerde voedingsmiddelen. Als deze micro-organismen ‘niet goed werken’ ontstaan er verteringsproblemen en dus tekorten aan vitamines en mineralen ed.

Bovendien heeft een slechte darmflora een zeer negatieve invloed op je stemming, geestelijke gezondheid en gedrag. Dat komt omdat je darmen van grote invloed zijn op je hersenen doordat de darmen serotonine bevatten. Serotonine is een hormoon dat onder andere het dag-nacht ritme beïnvloedt en je positief of negatief laat voelen.

Bewerkte voedingsproducten stimuleren de aanmaak van dopamine, een stof die je een goed gevoel geeft. Dopamine is verslavend en stimuleert je om nóg meer te eten.

Geraffineerde voedingsmiddelen zorgen ervoor dat je teveel eet, maar toch te weinig voedingstoffen binnenkrijgt. In veel landen komt onvruchtbaarheid steeds vaker voor, de VS en Frankrijk. Een verklaring daarvoor kan zijn dat al meerdere generaties te weinig essentiële voedingsstoffen binnen krijgen. Dit lijdt tot onvruchtbaarheid.

Geraffineerde voedingsmiddelen zijn over het algemeen gemaakt van genetische gemodificeerde ingrediënten. GMO wordt door verschillende onderzoeken gelinkt aan onvruchtbaarheid. Een soort onzichtbare wereldwijde sterilisatie?

Soja of soya

Vleesvervangers op basis van soja

Soja bevat van zichzelf geen vitamine B12 en is in die zin geen vleesvervanger.

Amerika ontdekte GMO en sojaolie
Net als de geweldige toename van vlees eten in het Westen, nam ook het gebruik van soja of soya in Azië toe na de 2de wereld oorlog. Amerika ontdekte GMO en dat sojaolie veel goedkoper om te produceren.
Bij de productie wordt de olie gescheiden met behulp van het schadelijke hexaan. Na de scheiding blijft er een restant over. Van dit restproduct worden producten voor menselijke consumptie te maken. Alkali wordt vaak gebruikt om sojamelk te maken. Hierdoor verdwijnen de goede eiwitten en ijzer uit de melk.

Het belangrijkste ingrediënt van veel vleesvervangende producten is ongefermenteerde GMO soja. Op de verpakking ook wel vermeld als ‘gehydrolyseerd sojapoeder’. Ook worden woorden als natuurlijke smaakmaker, soja-eiwit, plantaardig eiwithydrolysaat, planten proteïne en plantaardig eiwit gebruikt.

Ongefermenteerd bevat soja grote hoeveelheden fytinezuur. Dit kan van invloed zijn als je medicijnen gebruikt voor je schildklier, maar uit onderzoek blijkt dat dit alleen slecht is voor mensen die langdurig slecht hebben gegeten. Ongefermenteerde soja bevat trypsineremmers die de hoeveelheid eiwit dat geabsorbeerd wordt vermindert, en bevat veel aluminium.

Ongefermenteerde gepasteuriseerde soja

• Soja babymelk poeder.
• Sojadranken.
• Soja eiwitpoeders.
• Sojakaas, tahoe, tofu (= hetzelfde product. Tahoe = Indonesisch, tofu = Chinees).
• Soja melk.
• Soja olie.
• Soja room.
• Soja toetjes en ijs.
• Soja worstjes.
• Soja yoghurt.
• Soja vegaburgers.
• Textured vegatable protein = TVP.
• Sojabrokken, soja eiwit isolaten = SPI.
• Soja eiwit concentrate = SPC.

Bij traditioneel gefermenteerde soja wordt het fytinezuur tijdens het fermentatieproces geneutraliseerd. Het heeft een heel positief effect op de darmflora en zorgt voor betere opname van voedingsstoffen.

Gefermenteerde, niet gepasteuriseerde soja

• Natto.
• Miso.
• Sojasaus.
• Shoyusaus.
• Tamari.
• Tempé.

Koop biologische soja producten als je genetisch gemanipuleerde soja wilt vermijden.

Over soja

In bijna alle voorverpakte producten (waaronder bewerkte vetten zoals halvarine, margarine, sla- en wokolie, frituurolie, zoutjes, koekjes, sauzen, etc.) wordt soja verwerkt.

Sojaolie is rijk aan omega-6 vetzuren. Een te hoge inname van omega-6 vetzuren kan gezondheidsproblemen veroorzaken zoals ontstekingsziekten (waaronder astma, reuma en artrose), eczeem, oedeem en een verhoogd risico op het ontwikkelen van kanker.

Sojaolie altijd geraffineerd. Dat betekent dat er geen koudgeperste, onbewerkte sojaolie bestaat.

De voedingswaarde van verse sojabonen stijgt behoorlijk door ze korte tijd te koken of even droog te verhitten: het eiwit wordt dan beter opgenomen en een in soja voorkomende stof (trypsine-inhibitor) die de eiwitsplitsende activiteit van enzymen remt, wordt vernietigd.

Kort koken is 2 – 5 minuten tot de peulen heldergroen en de boontjes knapperig zijn.

De dierlijke eiwitbronnen worden ‘compleet’ genoemd, omdat ze alle essentiële aminozuren (de bouwstenen van eiwitten) bevatten. Ons lichaam kan essentiële aminozuren niet zelf maken en die moeten wij dus met onze voeding binnenkrijgen.

Plantaardige eiwitten zijn meestal incompleet. Door bijvoorbeeld peulvruchten (bonen, linzen) in combinatie te eten met granen, worden complete eiwitten gevormd. Deze voedingscombinatie hoef je niet persé binnen één maaltijd te eten.

Soja, toch een plant, bevat wél alle essentiële aminozuren en is dus compleet. De eiwitwaarde van soja is hetzelfde als het wit van een ei of caseïne, een eiwit dat in melk zit.

Ongefermenteerde sojaproducten bevatten verkeerde antistoffen
Soja bevat voedingsstoffen zoals vitamine B1, B2, B6, vitamine K, magnesium, koper, kalium, ijzer, calcium, fosfor, mangaan en selenium.

Bij gefermenteerde sojaproducten wordt fytinezuur tijdens de fermentatie worden afgebroken of onschadelijk gemaakt.

Soja eiwit concentraat wordt vaak niet goed verdragen, het kan leiden tot maag- en darm krampen en spijsverteringsproblemen.

Wat is Genetically Modified Organism – GMO

Of genetisch gemodificeerd organisme (ggo) op z’n goed Nederlands.
Genetisch gemodificeerd betekent dat het genetisch immuun is gemaakt voor onkruidbestrijdingsmiddelen en insecten. Hierdoor kunnen gewassen voordelig verbouwd worden.
Dat klinkt: “Hartstikke goed, hulp tegen het voedseltekort dat onze mensheid bedreigt”. Maar er is ook veel weerstand tegen.

Wat zijn de mogelijke nadelen van genetisch gemanipuleerd voedsel

Resistentie tegen antibiotica

Als een mens of dier aan een infectieziekte lijdt, krijgt deze antibiotica.
GMO gewassen krijgen vaak een antibioticum-resistente gen ingebouwd. Het is nog niet duidelijk of dit op den duur de werking van een antibioticum zal verminderen als iemand voedsel eet waarin het resistente gen aanwezig is. Bepaalde infectieziekten zouden dan niet meer te behandelen zijn.

Onbedoelde gevolgen

Een nieuw ingebracht gen kan onbedoelde gevolgen hebben op het oorspronkelijke genetische materiaal. De gevolgen daarvan zijn niet te voorspellen.

Genetische manipulatie wordt pas sinds enkele jaren op grote schaal toegepast. De gevolgen van GMO zijn onbekend en wetenschappers zijn het met elkaar oneens.

Ons Nederlandse ecosysteem

Ook is niet duidelijk of het mogelijk is dat een genetisch gemodificeerde gewas zich mengt met een niet gemodificeerde gewas en wat daarvan de gevolgen zullen zijn. Het zou onomkeerbare en ernstige schade kunnen opleveren aan het ecosysteem.

Juist meer ipv bestrijdingsmiddelen

Omdat de plant zelf niet meer beschadigd raakt, bestaat de angst dat er meer dan gespoten zal worden met bestrijdingsmiddelen.
Doordat er gespoten wordt, zullen er mogelijk insecten resistent worden voorbestrijdingsmiddelen, waardoor er nóg meer gespoten moet.
Deze bestrijdingsmiddelen, o.a. glyfosaat, komen in ons eten terecht. Onderzoekers zijn het oneens met elkaar of dit een kankerverwekkende stof is.

Het gevaar van onkruidbestrijdingsmiddel RoundUp / IMEX e.d

Onderzoeken over glyfosaat gaan van ‘niets aan de hand’ tot ‘verbieden’. Onderzoek en oordeel zelf.

Lees hier waarom je voorgangers vegetariër werden ❯