Vegetariër worden
Voelen planten pijn
Is een plant doden minder erg dan een dier doden?
Iedereen leeft in zijn eigen waarheid. Daarom is een echte discussie tussen vleeseters en vegetariërs/ veganisten vaak lastig, omdat het gesprek meestal vervalt tot verwijten heen en weer en het verdedigen van de eigen visie.Plantenmoordenaar
Zo is één, in de reeks van standaard, reacties als ik ergens vertel dat ik vegetariër ben, dat ik een plantenmoordenaar ben. In hoeverre hebben de vleeseters ‘gelijk’? Voelen planten pijn en vermoorden we planten? Is dat net zo erg als dieren? Daar wil ik in dit blog verder op ingaan.Kannibalisme – is elk vlees vlees?
Je kent vast wel een film waarin mensen overgaan tot het eten van een medemens. In de meeste gevallen wekt dit afgrijzen op, ook van vleeseters. Daar ligt voor vleeseters de grens. Mensenvlees eten, dat doe je niet. Zelfs als het de enige manier van overleven is, zouden vleeseters in eerste instantie morele problemen hebben. Mensenvlees eten, dwingt dan tot de vraag of jouw overleven meer waard is dan het in takt houden van een overleden medemens.
Daarentegen denken maar weinig mensen na over dierenvlees. Als kind leer je dat dierenvlees lekker en gezond is en lappen vlees liggen, onherkenbaar als dier, in de supermarkt. Daardoor wordt het normaal gevonden dat een dier ondergeschikt is aan de mens. Het mag gedood worden omdat het lekker is.
Alhoewel… Nederlanders moeten er niet aan denken om een hond te eten. Welk dier je wel en niet eet is ook aangeleerd.
Dierenleed voor genot
Vegetariërs leggen de grens bij het doden van dieren voor genot. Het lijden van een dier is voor mensenogen gemakkelijk te herkennen. Het lijkt op het lijden van een mens; zowel de lichamelijke pijn als het in omstandigheden moeten leven die lijden tot stress. Ook al heeft het dier ‘een fijn leven gehad’ dan nog weegt het doden van een dier, dat altijd met stress en te vaak met lijden gepaard gaat, niet op tegen de lekkere smaak van een biefstukje.
Het lijden en doden van een soortgenoot voor voedsel, lijdt bij vegetariërs tot ongeveer dezelfde walging die het eten van mensenvlees bij vleeseters oproept.
Toch slaan veel vegetariërs net zo makkelijk als ieder ander een vlieg dood. De pijn en het lijden van een vlieg wordt minder als zodanig erkent. Insecten, ongewervelden, hebben geen zenuwstelstel, bewustzijn noch gevoelens dus denken we dat ze ook geen pijn voelen. Bovendien zie je de angst niet in hun ogen, je hoort een vlieg niet gillen en als het in één keer doodgeslagen wordt spartelt het niet.
Het doden van een insect is daarom ‘algemeen geaccepteerd’.
Wat is pijn
Alhoewel lichamelijke pijn onder specialistische begeleiding gemeten kan worden, weten specialisten eigenlijk nog maar weinig over pijn.
Pijn beschermt tegen ‘opnieuw iets doen, waardoor je lichaam beschadigd’. Bijvoorbeeld je hand in het vuur houden. Dat doe je één keer en dan weet je dat dat nare gevolgen heeft. Daarom wordt nu gedacht dat alleen wezens die van zo’n ervaring leren pijn voelen. Bij dieren kun je ervan uitgaan dat vluchtgedrag een zelfde vorm van zelfbescherming is.
Pijn leek voorbehouden aan gewervelden (zoogdieren, vissen, vogels reptielen en amfibieën). Toch blijkt uit onderzoek dat octopussen en schaaldieren ook pijn voelen. In de CambridgeDeclarationOnConsciousness verklaart een groep vooraanstaande hersenwetenschappers dat bewustzijn, gevoel en pijnbeleving niet alleen zijn voorbehouden aan de mens, maar ook voorkomt bij zowel gewervelde als ongewervelde dieren.
Plantenleed
Als kind woonde ik op een boerderij. ’s Morgens moest ik tien minuten lopen voor ik bij de bus was en ik kende elke boom onderweg. Op een dag kwam ik terug en de boer had een prachtige, grote oude beuk omgezaagd. Ik moest ervan huilen. Veel mensen herkennen dat nare gevoel wel als een grote dikke boom wordt omgezaagd. Je voelt ‘medelijden’ met de boom, je voelt je even verbonden met zijn lot.
Het lijkt alsof planten geen gevoel en pijnbeleving hebben, noch bewustzijn, leervermogen of een geheugen. Net als bij insecten, zien we geen menselijke trekken van pijn. Toch blijkt uit onderzoek dat planten beter groeien bij bepaalde muziek. Ook blijkt dat plantenwortels geluiden maken en dat ze groeien in de richting van dat geluid.
Uit onderzoek blijkt ook dat bomen de wortels herkennen van hun eigen soort en zelfs van familieleden. Hier maken ze verbindingen mee en communiceren door het geven van elektrische waarschuwingssignalen over vijanden, droogte en andere gevaren waar de boom dan op in kan spelen. Ondergrondse schimmelstructuren helpen hierbij en profiteren er zelf weer van. Zo zijn er nog veel meer onderzoeken op te noemen.
Planten ervaren en communiceren dus wel, alleen voor ons mensen niet herkenbaar. Omdat ik dit weet, hebben de mensen die mij plantenmoordenaar noemen misschien gelijk.
Everything is connect
Omdat de waarde van het leven van een organisme is voor iedereen verschillend is, kan ik in dit laatste stuk alleen praten over mijn eigen ideeën. Mijn slogan “Everything is connected” zie je terug in de keuze van mijn voedsel.
Planteneter
Leven op een dieet waar dier noch plant voor hoeft te sterven is goed mogelijk, maar mij te lastig in de huidige maatschappij. Met andere woorden; gebaseerd op wat ik nu weet van de belevingswereld van planten, acht ik hun leven ondergeschikt aan mijn leven en genot. Om dat ‘nemen van leven’ te compenseren, ga ik bewust om met het gene dat ik wel eet. Ik verspil nauwelijks voedsel en van ‘overblijfselen’ als bijvoorbeeld appelschillen maak ik zoveel mogelijk iets anders.
Bewust inkopen en eten
Ik ben me bewust van de afkomst en gezondheid van mijn voedsel en ben er heel dankbaar voor.
Zoveel mogelijk biologisch
Afgezien van het zichtbaar lijden van dieren, verschilt in mijn ogen de bio-industrie niet zo veel van de manier waarop planten leven in de intensieve landbouw. Naar mijn idee een volkomen onnatuurlijke situatie die duidelijk zichtbare gevolgen heeft. Daarom besloot ik om zoveel mogelijk biologisch voedsel te eten. Vegetarisch eten scheelt overigens al ca. 5 kilo plantaardig voedsel per kilo vlees.
Vegetariër
Daarnaast voel ik medelijden voor gewervelde en ongewervelde dieren. Daarom eet ik ze niet en al sla ik wel eens een mug dood, ik doe mijn best geen enkel dier te doden.
Vroeger wilde ik ‘Indiaan worden’. Als kind was ik onder de indruk van de manier waarop ze dieren en planten bedankten voor het voedsel dat ze gaven aan de mens. Later zag ik het terug in een serie over een familie in Alaska. Als ze een hert/ koe doodden werd er soms een traan gelaten en het dier altijd bedankt. Het ontroert me, als mensen zich zo bewust zijn van het leven dat ze nemen om zich te voeden. Persoonlijk denk ik dat dat het uitgangspunt moet zijn.