Wat is het verschil tussen gerst, gort, grutten en parelgort?

Weet jij het verschil tussen gerst, gort, grutten en parelgort?

Spoiler: het is allemaal het zelfde 🙂
Toch maar even doorlezen 😉 omdat er wel degelijk verschillen zijn (en ik anders de rest voor niets getypt heb 🙂 )

Gerst

Gerst wordt zeker al sinds 7000 vC verbouwd, maar misschien is het nog ouder. Tot het begin van de vorige eeuw stond gerst (gort en parelgort) vaak op het menu, maar het graan is verdrongen door tarwe. Het is een graansoort die gemakkelijk te kweken is. Het groeit dan ook van India tot Nederland, maar komt oorspronkelijk uit Syrië en Afghanistan.

Whisky en bier

Ook nu staat het bij veel mensen nog regelmatig op tafel, maar dan in vloeibare vorm: whisky en bier worden van (o.a.) gerst gemaakt, beter bekend als mout.

Gerst herkennen

Gerst behoort tot de grassenfamilie en wilde gerst heeft zijn oorsprong in Azië, Noord- en Zuid Amerika en in de Mediterrane landen. Het graan is te herkennen aan de volle aar met lange pluimen. De pluimen zijn veel langer dan die van bijvoorbeeld rogge of haver. De aar (daar waar de korrels in hangen) buigt vroeg tijdens de groei. De korrels zijn goudkleurig en ovaal en hebben ongeslepen nog ‘kaf’. Gek genoeg kunnen er verschillen zijn in de rijen korrels per aar: twee, vier of zes rijen op de kop van de aar.

In meel voor bijvoorbeeld brood zit eigenlijk nooit alleen gerst, het wordt voor de structuur altijd gemengd met andere graansoorten.

Is gerst gezond?

Het is het verstandigst om verschillende granen af te wisselen omdat ieder op z’n eigen manier gezond is.
Maar gerst is zéker gezond, het bevat veel vezels, 15gr per 100gr, meer dan de andere granen. Tarwe bevat bijvoorbeeld 11 gr per 100gr en spelt 10,5.

Gerst smaakt een tikkeltje bitter. Didi houdt niet van gerst als het nog hele korrels zijn, maar ik vind de aardse smaak heerlijk. Als we het gezamenlijk eten, meestal in burgers, maal ik het na het koken.

Hoe kook je gerst

Gerst koken lijkt op de manier waarop je rijst kookt.
Door de gerst eerst 12 – 24 uur te weken voor het koken, verkort je de kooktijd tot de helft. Net als bij bonen; hoe ouder de bonen, hoe langer de kooktijd.

Gerst wordt tijdens het koken ongeveer ‘4 keer zoveel’. Gebruik daarom 1 deel gerst en 4 delen water. De kooktijd is een uur tot 1 1/2.

Breng het water met de gerst aan de kook en doe dan de deksel op de pan. Proef na de kooktijd of de gerst gaar is en laat de gerst dan nog 5 – 10 minuten uitdampen zonder deksel.

Gort

Als van de gerstekorrels een klein deel wordt afgeslepen, heet het plotseling gort. Het is gepelde en daarna geslepen gerst. Hier komt het spreekwoord “Het te gortig maken” ook vandaan. Oorspronkelijk komt het waarschijnlijk van varkens die lijden aan een parasiet waarvan de larven zich in in gortachtige bolletjes in het spierweefsel kapselen. Het vlees is dan ‘verontreinigd, vuil, smerig’. Later werd de betekenis ‘onbehoorlijk zijn, grof zijn, te ver gegaan’.

Grutten

Grutten is gebroken gort en worden vooral in soep gebruikt.

Parelgort

Tsss, nog een variatie! De laatste; parelgort. Voor parelgort wordt de gerstekorrel rond geslepen.

Nu weet je het verschil tussen gerst en gort, op naar een recept ❯